اخلاق انتخاباتی نیاز مهم ترشیز نوین برای نیل به آینده روشن
- دسته: خبر
جنجال‌های بیهوده و جناحی در فضای منتهی به ایام انتخابات و موج تخریب از سوی طیف‌های مختلف حاضر در صحنه رقابت، آفت جدی و ریشه‌ای در عدم حصول به برگزاری یک انتخابات رقابتی سالم و البته با حضور حداکثری مردم است. رعایت قواعد و موازین اخلاق انتخاباتی از سوی نامزدان احتمالی و یارانشان می‌تواند به صورت مستقیم بر نتایج انتخابات و میزان حضور مردم در پای صندوق‌های رای موثر و تعیین‌کننده باشد.
قطعاً یکی از کلیدی‌ترین عوامل موثر در حضور پرشور و حداکثری آحاد مردم در انتخابات، رعایت اخلاق انتخاباتی است. رعایت اخلاق انتخاباتی توصیه اکید و صریح مقام معظم رهبری در تمام انتخابات در ادوار گذشته بوده و از این منظر، ایشان حضور حداکثری مردم در انتخابات را پیگیری کرده‌اند. با مروری بر تاکیدات و تذکرات معظم له در طول سالیان اخیر به روشنی می‌توان به یک منشور اخلاقی در حوزه انتخابات دست یافت. رهبری معظم در تمام انتخابات ضمن هشدار نسبت به پرهیز از بداخلاقی‌های انتخاباتی در عین حال رقابت‌های سالم انتخاباتی را برای مردم دارای فایده و نفع نیز دانستهاند.
ایشان فرموده‌اند: « از همه مردم از همه قشرها در اين مسئوليت بزرگ شركت كنند و در اين ميدان رقابت كه يك عرصه رقابت مثبت است - رقابت انتخاباتي، جزء رقابت‌هاي مثبت و داراي فايده و نفع است براي مردم؛ ميدان رقابت انتخاباتي است - ... از بداخلاقي‌هاي انتخاباتي بايد به شدت پرهيز كنند؛ بدگويي كردن، اهانت كردن، تهمت زدن، براي عزيز كردن خود و يا نامزد مورد نظر خود، ديگران را و رقبا را در چشم مردم خوار كردن، اينها راه‌ها و روش‌هاي صحيح و اسلامي نيست. رقابت بايد باشد؛ رقابت مثبت و پرشور، اما با رعايت موازين اخلاقي.»
یکی از ابزارهای بسیار تاثیرگذار در عرصه انتخابات و البته حاکمیت و یا عدم حاکمیت اخلاق انتخاباتی، رسانه‌ها هستند که نوع مواجهه آنها با مقوله انتخابات می‌تواند تعیین‌کننده بخش عمده‌ای از معادلات در این عرصه و برگزاری یک انتخابات سالم رقابتی باشد. بزرگ‌نمایی برخی اختلافات و سلایق در عرصه انتخابات و ورود به قلم‌فرسایی برای تخریب نامزدهای رقیب از سوی رسانه‌ها، کشنده‌ترین سم برای فضای سالم انتخاباتی است.
مقام معظم رهبری بارها در آستانه انتخابات مختلف اظهار داشتند؛« نكته اي كه در باب انتخابات عرض مي كنم، اين است كه فضاي انتخابات بايد سالم باشد. نبايد عدّه اي با قلم و بيان و مطبوعات و عدّه اي هم با ابراز مخالفت با فلاني يا طرفداري از اين نامزد يا آن نامزد، فضا را آلوده كنند. كارشكني نسبت به ديگران، لجن پراكني عليه اين نامزد يا آن نامزد، بدگويي كردن و افشاگري هاي بي‌پايه و اساس نسبت به اشخاص، همه اينها كارهاي ممنوع و ضدّ‌ارزش و خلاف مشي جمهوري اسلامي و خلاف حق است. از اين كارها اجتناب كنند .»
رقابت در فضاى انتخابات امرى طبیعى است و سعى در نشان دادن برترى هر کاندیدا نسبت به سایرین نیز از خواص این رقابت است. برخی در این فضا با توسل به ابزارهاى تخریب سعی در بزرگنمایى خود دارند. رسانههاى جمعى به عنوان مناسبترین ابزار ارتباط با مردم در ایام انتخابات کارکردى کلیدى پیدا مىکنند، گاهى این ابزار از این هم فراتر مىرود و مىتوانند کاندیدایى را با ویژگىهایى بسیار ضعیفتر از سایرین، به پیشتاز صحنه رقابت تبدیل کند، این همان جایى است که رسانه به عنوان بسترى براى روشنگرى و آگاهى بخشى کارکرد خود را از دست داده و به ابزارى با ارزش مادى و فاقد ارزش معنوى جهت تبلیغات و بزرگنمایى تبدیل مىشود.
در ایام انتخابات همواره یک دو راهى پیش پاى خبرنگاران و صاحبان نشریات و سایتهاى خبرى است، اینکه آگاهى بخشى به مردم را انتخاب کنند یا وعدههاى مالى کاندیداهاى خاص را پذیرفته و شرافت خود و سرنوشت مردم را با پول و پست و مقام معاوضه کنند. البته انتخاب در این دو راهى ادامه داستانى است به قدمت عمر آدمى از بدو ورود به عرصه وجود، گرفتن تصمیمى سخت بین گزینش نیکى یا بدى، یکى شیرین اما نادرست، دیگرى معمولاً دشوار اما صحیح و ارزشمند است.
خبرنگارانى که پاى در راه کج گذاشته و مزدگیر افراد خاص مىشوند، پتانسیل بالایى براى بزرگنمایى ولینعمتانشان و تخریب رقباى ایشان دارند. استعدادى که باید در جهت بیان حقایق و تلاش براى آگاه کردن مردم از وضع موجود، فاصله آن از وضع ایده آل و توانایى تک تک افراد براى کم کردن این فاصله استفاده مىشد، در این مدل به یک ابزار تخریبی بدل مىشود.
در عرصه تخریب شاهد بهرهمندی افراد بدطینت از بهانهها و ابزار مختلف هستیم. دوستى مىگفت از فردى که هیچ ندارد و در نتیجه چیزى براى باختن نیز ندارد، هرکارى ساخته است. بازیگران هوشمند صحنه سیاست به خوبى بر این نکته کلیدی واقفاند، اما استفاده از آن فقط از افراد تشنه پیروزى و تصاحب قدرت به هر قیمت بر مىآید. پیدا کردن این افراد کار سختى نیست، افرادى که در زندگى با شکستهاى پیاپى روبرو شدهاند و رنگ موفقیت را ندیدهاند، اما به جاى توکل بر خدا و یارى جستن از او براى ادامه راه، حاضرند خود را به بهایى اندک بفروشند تا در ایام انتخابات برای حذف یک کاندیدا و مطرح شدن کاندیدایی دیگر ایفای نقش کنند.
از ویژگىهاى این افراد ادبیات سخیف و توسل به تمسخر، توهین و تجسس در زندگی خصوصی افراد است. گویا هیچ مرز اخلاقى براى آنها وجود ندارد. شناسایى این افراد معلومالحال نقش مهمى در رصد مسیر انتخابات و عیار سنجى افراد حاضر در صحنه رقابت سیاسى خواهد داشت. دیار ترشیز بزرگ برای گذر از سنت به مدرنیته باید سرشار از امید باشد. این قبیل افراد رفتاری ضد امید دارند. اینان نمیدانند به یُمن ظهور ابزارها و امکانات جدید رسانهای وارد فضایی متفاوت از ادوار گذشته انتخابات شدهایم. اگر نگاهی به پیرامون خود داشته باشیم، متوجه صدق این ادعا میشوید. ابزارهای نوین اطلاع رسانی بویژه فضای مجازی قدرت خاص خود را دارند.
در پایان این مقال این سخن رهبر فرزانه انقلاب اسلامی را مرور میکنیم؛ « در انتخابات با كرامت رفتار كنند همه؛ چه آنهايي كه نامزد ميشوند، چه آنهايي كه طرفدار آنهايند، چه آنهايي كه مخالف با بعضي از نامزدها هستند. جناح‌هاي مختلف كشور، بداخلاقي و بدگويي و اهانت و تهمت و اين حرف‌ها را مطلقاً راه ندهند. اين از آن چيزهايي است كه اگر پيش بيايد، دشمن از او خوشحال مي‌شود.»